Podstawę prawną działania, organizację i zakres zadań Naczelnika Urzędu Skarbowego stanowią:

1. ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (j.t Dz. U. z 2020 r., poz. 505 ze zm.);
2. ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t. Dz. U. z 2019 r., poz. 869 ze zm.);
3. rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 24 lutego 2017 r. w sprawie terytorialnego zasięgu działania oraz siedzib dyrektorów izb administracji skarbowej, naczelników urzędów skarbowych i naczelników urzędów celno-skarbowych oraz siedziby dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (Dz. U. z 2017 r., poz. 393);
4. zarządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 1 marca 2017 r. w sprawie organizacji jednostek organizacyjnych Krajowej Administracji Skarbowej oraz nadania im statutów (Dz. Urz. Min. Fin. z 2019 r., poz. 12);
5. przepisy odrębne;
6. Regulamin organizacyjny.

Do zakresu działania Naczelnika Urzędu Skarbowego należy:

1. ustalanie lub określanie i pobór podatków oraz niepodatkowych należności budżetowych, jak również innych należności, na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem podatków i należności budżetowych, których ustalanie lub określanie i pobór należy do innych organów,
2. rejestrowanie podatników oraz przyjmowanie deklaracji podatkowych,
3. wykonywanie kontroli podatkowej,
4. podział i przekazywanie na zasadach określonych w odrębnych przepisach, dochodów budżetowych między budżetem państwa i budżetami gmin,
5. wykonywanie egzekucji administracyjnej należności pieniężnych,
6. współpraca z Szefem Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych w zakresie niezbędnym do realizacji jego zadań statutowych,
7. dysponowanie środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunkach bankowych urzędu obsługującego Naczelnika Urzędu Skarbowego,
8. wspieranie podatników w prawidłowym wypełnieniu przez nich obowiązków podatkowych,
9. wykonywanie innych zadań określonych w odrębnych przepisach.

Do zakresu działania Urzędu Skarbowego należy:

• prowadzenie dochodzeń w sprawach o przestępstwa i wykroczenia skarbowe,
• wykonywanie funkcji oskarżyciela publicznego w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe,
• wykonywanie kar majątkowych w zakresie określonym w przepisach Kodeksu karnego wykonawczego oraz Kodeksu karnego skarbowego.

Terytorialny zasięg działania urzędu skarbowego został określony rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 19 listopada 2003 r. w sprawie terytorialnego zasięgu działania oraz siedzib naczelników urzędów i dyrektorów izb skarbowych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1441)